تکنولوژی عبارت است از دانش و مهارتهاي لازم براي توليد کالا و خدمات که حاصل قدرت فکري و شناخت انسان و ترکيب قوانين موجود در طبيعت ميباشد. انواع نگاه ها به تکنولوژی عبارتند از:
الف) تکنولوژی بعنوان ابزار:
دیدگاه عامیانه. مثلا تکنولوژی = تلفن همراه
ب) تکنولوژی بعنوان یک سیستم مبدل/تبدیل کننده:
در این دیدگاه تکنولوژی بعنوان عامل تغییر است و بعنوان واسطه نیازی به آن دیده می شود و نیازها را تأمین کرده و داده ها را میگیرد و نتیجه را میدهد. مثلا تکنولوژی = تولید فولاد یا آهن
ج) تکولوژی به مفهوم دانش:
دانشی که پاسخگوی دو سئوال Know How و Know Why است.
د) تکنولوژی بعنوان نرم افزار و سخت افزار:
نگاهی ترکیبی و بهینه با درنظر گرفتن دانش و ابزار. براساس این نوع نگاه به تکنولوژی، از چهار عنصر اصلی تشکیل شده است بنابراین انتقال آن زمانی بهطور کامل انجام میشود که بین این چهار عنصر تناسب وجود داشته باشد:
1) بُعد انسانی (Human Ware):
عامل انسانی درگیر در تکنولوژی ، بخشی از تکنولوژی که در انسان متجلی شده و دربرگیرنده آگاهی، استعداد، تجارت، مهارت، ابتکار و انگیزههای اوست.
2) بُعد فنی (Techno Ware):
مجموعهای از ابزارها، ماشین آلات، تأسیسات و تسهیلات فیزیکی که بهدلیل سرعت رشد و پیشرفت زیاد، غالباً سه عنصر دیگر نمی توانند پاسخگوی رشد سریع سخت افزار باشند.
3) بُعد اطلاعاتی (Info Ware):
تکنولوژی دربرگیرنده مجموعه اطلاعاتی به اشکال مختلف مثل اسناد، داده ها، آمار، جزوه ها، نقشه و… است که جنبه محرمانه بودن آن بیشتر از سخت افزار بوده و تمایل کمی برای انتقال آن وجود دارد. از لحاظ حقوقی و قانونی، برای اینکه اطلاعات قابل حمایت شود، باید سه شرط داشته باشد:
الف) محرمانه باشد.
ب) دارای ارزش تجاری باشد.
ج) حمایت از آن توسط و به درخواست کسی باشد که قانوناً آن را در کنترل دارد.
4) بُعد سازمانی (Organ Ware):
نحوه سازماندهی بین سختافزار و نرمافزار- مجموعهای از نظامهای سازماندهی، مدیریتی، شبکه و بازاریابی که با انتقال، جذب، بهره برداری و توسعه تکنولوژی مرتبط است.
از سوی دیگر، برای فهم تکنولوژی باید به جنبه های آن توجه نمود:
1) جنبه فیزیکی (ابزاری)/سخت افزار
2) جنبه دانشی: ارجح نسبت به جنبه فیزیکی
3) نحوه کارکرد
4) نحوه ارتباط بین اجزاء
حتما بخوانید : آشنایی با کامپیوتر کوانتومی
طبقه بندی تکنولوژی براساس پتانسیلهای آن:
1) تكنولوژی سطح پایین (Low Tech):
تکنولوژیهای متداول/بسيط که کاربردی شدهاند. مانند: صندلی، خودکار، رادیو، تلویزیون و … .
• نياز به نيروي انساني با سطح پايين مهارت و تحصيلات
• بهرهگيري از ابزارهاي دستي يا نيمه اتوماتيك
• پايين بودن سطح تحقيقات- زيرسطح صنعت
• هزينه تمام شده عامل اصلي مزيت رقابتي
• تعييرات فناورانه بسيار اندك يا تقريباً ثابت
• تنوع كم محصولات و رقابت روي قيمت نه كيفيت
• قابل انتقال با خريد تجهيزات و كارخانه
• نمايان در محصولات مصرفي كم دوام
• نيازهايي چون غذا، مسكن، پوشاك و خدمات اساسي انسان
2) تكنولوژی متوسط (Medium Tech):
تکنولوژیهای کاربردی شده ای که همچنان امکان توسعه دارند. مانند هوش مصنوعی، نیمههادیها، بیوتکنولوژی و … .
• در مرحله بلوغ فناوري مي باشد.
• قابل انتقال بين شركت ها با روش هاي رسمي مانند ليسانس و سرمايه گذاري مشترك
• نيازمند سطح نسبتاً بالاي تحقيق و توسعه و مهارت هاي پيشرفته
• داراي دوره يادگيري طولاني
• عمدتاً در صنايع مهندسيبر و تجهيزات بر مانند صنايع خودرو سازي، شيميايي، فلزات پايه، لوازم خانگي
• نمايان در محصولات مصرفي با دوام
3) تكنولوژی سطح بالا (Hi Tech):
- تکنولوژیهایی که در لبه نوآوری قرار دارند و دائماً در حال تغییرند.
- دانش فني بالا و در نتيجه نياز به كاركنان با تحصيلات عالیه، دانشمندان و مهندسان
- تغييرات شديد نسبت به ساير صنايع
- كسب مزيت رقابتي، رقابتهاي شديد به دليل نوآوري بالا
- نياز به بودجه بالاي تحقيق و توسعه- نسبت تحقيق به فروش 1 به 10 يا دو برابر ميانگين صنعت
- ميزان ارزش افزوده بالا
- طول عمر كوتاه به دليل ظهور رقباي كه بقايش را تهديد مي كند
- ابزار دقيق و دانش فني پيچيده
- توانايي ايجاد رشد در صنايع و بخشهاي مختلف
- قابليت نسخهبرداري پايين
- پتانسيل بالا در ادغام فناوريها و خلق فناوري جديد
- دشواري در انتقال و نياز به روشهاي غيررسمي
- نمايان در محصولات سرمايهاي
- داراي ريسك بالاي سرمايهگذاری