هرآنچه که باید درباره تجارت و صادرات به اندونزی بدانیم

دسترسی به آبهای آزاد، تنوع محصولات، روابط خوب سیاسی و اشتراکات فرهنگی باعث شده تا صادرات به اندونزی به گزینه خوبی برای تجار ایرانی تبدیل شود. حال ابتدا با این کشور و شرایط صادرات آن آشنا می شویم.

شاید ابتدا عجیب به نظر برسد، اما براساس بسیاری از داده‌های آماری، اندونزی پرجمعیت‌ترین کشور مسلمان دنیا محسوب می‌شود. کشوری با فرهنگ و آداب و رسوم نزدیک که می‌تواند ورود به بازار مهم جنوب شرق آسیا را برای ما آسان کند.

بسیاری اعتقاد دارند که اندونزی می‌تواند بستری برای ورود و فعالیت تجار ایرانی در بازار کشورهای «آسه آن» باشد که شامل تایلند، مالزی، ویتنام، سنگاپور، فیلیپین و برخی کشورهای همجوار آنها می باشد.

در اینجا تلاش می‌کنیم مهم‌ترین اطلاعات مفید در خصوص صادرات به اندونزی را بیان کنیم. ابتدا به بیان وضعیت عمومی آن که پیش‌نیاز تجارت با هر کشور است می پردازیم.

با دریافت «مشاوره بازرگانی: واردات، صادرات و امورگمرکی» از کارشناسان جوان حرفه‌ای و باتجربه ساکوراد؛ موفقیت کسب و کار، رونق فروش و افزایش درآمد خود را تضمین کنید!

وضعیت فرهنگی و جمعیت‌شناختی اندونزی

فرهنگ اندونزی را می‌توان فرهنگی مسلمان آمیخته با فرهنگ کشورهای شرق آسیا دانست. اشتراکات فرهنگی، تاریخی و سیاسی در کنار دسترسی به آبهای آزاد و اقتصاد پویا، باعث شده تا این کشور به مقصد خوبی برای کالاهای صادراتی ایران تبدیل شود.

تجارت اندونزی در طول تاریخ همواره به علت موقعیت جغرافیایی مناسب و قرار گرفتن در کنار آبراه‌های مهم جهان، رونق زیادی داشته به گونه‌ای که حتی دین اسلام از طریق تجارت و داد و ستد، توسط بازرگانان مسلمان به این کشور راه یافته است.

اندونزی جزء چند کشور پرجمعیت جهان به شمار می‌رود که تنوع فرهنگی و اجتماعی بسیار بالایی دارد. آداب و رسوم و فرهنگ این کشور از بسیاری جهات به ایران نزدیک است. این مساله می‌تواند بر روی صادرات به این کشور، خصوصا صادرات مواد غذایی و کشاورزی تاثیرگذار باشد. اطلاعات زیر تا حدودی وضعیت عمومی این کشور جنوب شرق آسیا را در سال 2018 نشان می‌دهد.

الف) ویژگی‌های جمعیت‌شناختی:

• جمعیت کل 272 میلیون نفر
• میانگین سنی جمعیت 29.7 سال
• جمعیت مردان و زنان 50.35 و 49.65 درصد
• جمعیت شهری 56 درصد
• جمعیت روستایی 44 درصد

ب) ویژگی‌های فرهنگی و اجتماعی:

• زبان رسمی: اندونزیایی
• دین: اکثریت مسلمان
• اقلیت‌های دینی: مسیحیت و بودایی
• اقلیت‌های قومی: هندو و چینی
• شهرهای مهم جاکارتا، سورابایا، سمارانگ، باندونگ، پالمانگ و مدان

اطلاعات جمعیت‌شناختی اندونزی حاوی نکات مهمی در خصوص تجارت و صادرات است. به عنوان مثال، جمعیت روستایی در اندونزی نسبت به بسیاری از کشورهای دیگر بسیار قابل توجه بوده که تجار ایرانی حتما باید آن را مدنظر قرار دهند. میانگین جمعیتی این کشور نیز نشان می‌دهد که اندونزی کشوری جوان محسوب می‌شود.

حتما بخوانید: هرآنچه که باید درباره تجارت و صادرات به پاکستان بدانیم

تاریخ، جغرافیا و سیاست اندونزی

جغرافیای اندونزی یکی از منحصر به فردترین نقاط جهان محسوب می‌شود. احتمالا بسیاری از افراد با شنیدن نام این کشور به یاد سونامی‌های مرگ‌بار می‌افتند. اندونزی متشکل از هزاران جزیره کوچک و بزرگ بوده که بزرگترین آن جاوه نام دارد.

بنابراین چندان راهی به خشکی نداشته و مساحت آبهای آن بیشتر از مساحت نقاط خشکی است. جزایر اندونزی دارای آب‌ و هوای کوهستانی، بارانی و پوشیده از جنگل بوده که حوادث طبیعی آن مانند فوران آتش‌فشان، زلزله و سونامی معروف است. آب‌ و هوای مناسب باعث شده تا جمعیت روستایی و کشاورزی این کشور بالا باشد.

از منظر تاریخی، این کشور همواره بخشی از تمدن جنوب شرق آسیا محسوب شده که برای سالیان متمادی تحت سلطه استعمار بوده است. ابتدا اسپانیا و پرتغال و سپس هلند این کشور را تحت استعمار خود گرفته اند.

با پایان سلطه هلندی‌ها بر آن، اندونزی توانست به استقلال خود دست پیدا کند. به لحاظ سیاسی نیز رئیس‌جمهور اندونزی با رای مستقیم مردم انتخاب می شود و قدرت اصلی را در دست دارد. اندونزی دارای یک مجلس و قوه قضاییه مستقل بوده و به لحاظ سیاست خارجی نیز با اکثر کشورهای جهان روابط خوب و سازنده‌ای دارد.

اقتصاد اندونزی

اقتصاد اندونزی بیشتر مبتنی بر کشاورزی و واحدهای صنعتی مرتبط با کشاورزی آن است. ضمن آنکه معادن و انرژی نیز نقش قابل توجهی در اقتصاد آن دارند. گردشگری نیز در این اواخر توانسته مقداری اقتصاد اندونزی را بهبود ببخشد.

کشور اندونزی به علت جمعیت بالایی که دارد، همواره یکی از کشورهایی محسوب می‌شود که بیشترین میزان تولید ناخالص داخلی را دارد. اندونزی هر چند منابع نفتی زیادی ندارد، اما نسبت به سایر کشورهای جنوب شرق آسیا نفت قابل توجهی نیز تولید می‌کند.

مهم‌ترین شاخص‌های اقتصادی اندونزی در سال 2018:

• نرخ تورم: 3.3 درصد
• نرخ بیکاری: 5 درصد
• میزان تولید ناخالص داخلی: 1042.17 میلیارد دلار
• سهم بخش کشاورزی، صنعت و خدمات از GDP: به ترتیب برابر با 12.81، 39.73، 43،41 درصد
• مهم‎ترین محصولات کشاورزی: میگو، کاکائو، قهوه، برنج، ادویه و تنباکو
• مهم‌ترین محصولات صنعتی: لاستیک، پوشاک، محصولات چوبی، خودرو، موتورسیکلت، سیمان و محصولات الکترونیکی
• مهم‌ترین محصولات معدنی: زغال سنگ، مس و قلع

رابطه تجاری اندونزی با ایران و جهان چگونه است؟

موقعیت جغرافیایی اندونزی این کشور را در جایگاه بسیار ویژه‌ای به لحاظ تجاری قرار داده، چرا که دسترسی به اکثر کشورهای جهان از طریق آبهای آزاد بین‌المللی و بنادر متعدد بسیار آسان شده است.

از شرکاء مهم تجاری اندونزی می‌توان به چین، ژاپن، آمریکا، ویتنام و برخی کشورهای دیگر اشاره کرد. آمارها نشان می‌دهد که نقش چین و همسایه‌های اندونزی در تجارت با آن بسیار پررنگ است.

به لحاظ واردات، حدود 75 درصد از نیازهای واردات این کشور از کشورهای آسیایی وارد شده و سهم سایر کشورها بسیار کمتر است. رابطه تجاری اندونزی با ایران نسبت به همسایگان خود کمتر بوده و این موضوع کاملا طبیعی است. اما در سالیان اخیر این روابط بسیار بهبود یافته است.

حتما بخوانید: هرآنچه که باید درباره تجارت و صادرات به ارمنستان بدانیم

اصلی‌ترین شرکاء اندونزی در واردات کالا

چین نقش بسیار اساسی در تامین نیازهای وارداتی کشور اندونزی دارد. به گونه‌ای که حدود 24.13 درصد از محصولاتی وارداتی آن توسط چین تامین می‌شود که این عدد بسیار قابل‌توجه است. اطلاعات زیر براساس داده‌های سازمان تجارت جهانی در سال 2018 بوده که نشان‌دهنده مقاصد اصلی کالاهای وارداتی اندونزی است.

براساس آمارها علاوه بر چین، بیشترین کالای وارداتی از کشورهای سنگاپور (11.36 درصد)، ژاپن (9.53 درصد)، تایلند (5.80 درصد)، آمریکا (5.41 درصد)، کره جنوبی (4.82 درصد)، استرالیا (3.9 درصد)، هندوستان (2.66 درصد) و عربستان (2.60 درصد) به اندونزی وارد شده است.

مهم‌ترین شرکاء اندونزی در صادرات کالا

تقریبا کشورهایی که بیشتری نقش را در واردات اندونزی دارند، مهم‌ترین مقصد کالاهای صادراتی این کشور نیز هستند. چین در این زمینه در صدر ایستاده و مقصد حدود 15.5 درصد از کالاهای صادراتی اندونزی است.

آمارها نشان می‌دهند که غیر از چین، مقصد کالاهای صادراتی اندونزی به ترتیب کشورهای ژاپن (10.81 درصد)، آمریکا (10.25 درصد)، هندوستان (7.62)، سنگاپور (7.21 درصد)، کره جنوبی (5.29 درصد)، فیلیپین (3.79 درصد) و تایلند (3.78 درصد) بوده است.

فهرست کالاهای صادراتی به اندونزی

در سال 2018 کشور اندونزی به میزان 188.7 میلیارد دلار کالا از سراسر جهان وارد کرده که نسبت به سال قبل از آن بیش از 19 درصد افزایش داشته است. کشورهای آسیایی با تامین 75 درصد از کالاهای وارداتی اندونزی بیشترین کالا را به این کشور جنوب شرق آسیا صادر کرده‌اند.

بعد از آن، قاره‌های اروپا (9.5 درصد)، آفریقا (3.4 درصد) و آمریکای لاتین (2 درصد) در رتبه‌های بعدی قرار گرفته‌اند. کالاهای زیر جزء مهم‌ترین کالاهای وارداتی اندونزی براساس داده‌های سازمان تجارت جهانی در سال 2018 محسوب شده که حدود 66 درصد از نیازهای وارداتی این کشور را شامل می‌شود:

• سوخت‌های فسیلی خصوصا نفت: 16.7 درصد
• تجهیزات برقی: 11.4 درصد
• پلاستیک و محصولات پلاستیکی: 4.9 درصد
• مواد شیمیایی آلی: 3.7 درصد
• غلات: 2 درصد
• تجهیزات رایانه: 14.44 درصد
• آهن و فولاد: 5.4 درصد
• وسایل نقلیه: 4.3 درصد
• محصولات فلزی: 2.1 درصد
• علوفه دامی: 1.6 درصد

وضعیت واردات اندونزی از ایران

در سال 2018 کشور اندونزی بیش از 419 میلیون دلار از ایران کالا وارد کرده که نسبت به سال قبل از آن، جهش قابل توجهی داشته است. بیشترین حجم صادرات ایران به این کشور مربوط به سال 2011 بوده که بیش از 1000 میلیون دلار کالا صادر کرده اند.

حتما بخوانید: هرآنچه که باید درباره تجارت و صادرات به افغانستان بدانید

آمار کالاهای صادراتی ایران به اندونزی

بررسی و مشاهده لیست صادرات به اندونزی از ایران، نشان می‌دهد که برخی از کالاها به صورت میانگین بیشتر از سایر نمونه‌ها صادر شده است. مشتقات نفتی، محصولات کشاورزی، سنگ‌های معدنی و سایر محصولات دیگر جزء کالاهای صادراتی پرطرفدار محسوب می‌شوند.

فهرست زیر منطبق با آخرین داده‌های صادراتی سال 2018 (WTO) بوده که مهم‌ترین کالاهای صادراتی ایران به اندونزی را به ترتیب نشان می‌دهد.

• سوخت‌های فسیلی و مشتقات نفتی
• آهن و فولاد
• خشکبار، میوه و مرکبات
• تجهیزات پزشکی و آزمایشگاهی
• فرش و کفپوش‌های نخی
• خاک و مواد معدنی سیمان، گچ، آهک، گوکرد
• فلز روی
• مواد شیمیایی معدنی، فلزات گران‌بها
• مواد شیمیایی آلی
• سبزیجات خوراکی و سیب‌زمینی

علاوه بر آمارهای فوق، داده‌های گمرک جمهوری اسلامی ایران نیز نشان می‌دهد که برخی از کالاها جزء کالاهای پرطرفدار صادراتی به اندونزی محسوب می‌شوند. لیست زیر برگرفته از داده‌های گمرک در سال 97 بوده که مهم‌ترین کالاهای صادراتی از ایران به این کشور جنوب شرقی آسیا را نشان می‌‌دهد.

• آهن، میلگرد و محصولات آهنی
• قیر و نفت
• کربن
• فرش و انواع گلیم
• کف‌پوش‌های غیرمخملی باف
• پروپان، بوتان
• خرما و خشکبار
• سرب و گوگرد
• تجهیزات پزشکی و تشخیص بیماری
• تیزابی

در خصوص آمارهای فوق باید دقت کرد که گمرک هر منطقه بیشتر در زمینه صادرات محصولات همان منطقه فعال خواهد بود. بنابراین آمارهای گمرکات مختلف می‌تواند متفاوت باشد. با این حال، لیست فوق چکیده‌ای از اطلاعات کل گمرکات است.

و اما کلام آخر…

با توجه به اینکه زمینه های مشترک فرهنگی بین دو کشور ایران و اندونزی وجود دارد، اما حجم تبادلات تجاری و صادرات به اندونزی چندان زیاد نیست. دیپلماسی ناکارآمد دولت، فاصله زیاد جغرافیایی بین دو کشور و همچنین تامین بخش عمده‌ای از کالاهای مورد نیاز کشور اندونزی از طریق کشورهای همسایه را می‌توان از مهمترین دلایل عدم استفاده حداکثری از ظرفیت‌های ممکن در این زمینه دانست.